وقتی به سال هایی که گزارش دادم فکر می کنم درگیری ایرلند شمالی، این امضای توافقنامه تاریخی جمعه خوب در 10 آوریل 1998 – 25 سال پیش – نیست که من آنقدر به خاطر چرخه آسیب، از دست دادن و انعطاف پذیری که بارها و بارها شاهد آن بودم، نیست.
این توافق پس از سه دهه درگیری به عنوان یک پیروزی تاریخی مورد استقبال قرار گرفت حدود 3700 نفر را کشت و این ریشه در معمای سرگیجه‌آور هویت‌های مذهبی، فرهنگی و ملی داشت. بریتانیا و جمهوری ایرلند سالگرد توافق جمعه خوب را با سفر جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده به هر دو بخش جزیره جشن خواهند گرفت.
روز امضای قرارداد در بلفاست بودم. با بزرگ شدن نه چندان دور در جنوب غربی اسکاتلند، با پدری با میراث کاتولیک ایرلندی، با موجی از خوش بینی و باور به امکان فرآیندهای سیاسی احساس خوشحالی کردم.
همچنین به یاد دارم که حتی زمانی که به عنوان خبرنگار رویترز سعی می کردم فاصله ای عینی را حفظ کنم، یک ارتباط عاطفی و فرهنگی قوی داشتم.
بمب گذاری و وحشیگری فراموش نمی شود.
اما جزئیاتی که به یاد دارم بیشتر به آن مربوط می شود افرادی که آسیب دیده اند: پسر کوچکی با کلاه پوم پوم دست بافتنی که در خیابان تاریک بلفاست در حال عبور از آمبولانسی است که قربانی آخرین زانوبند را می برد، لوله پزشکی که از پنجره پشتی آن قابل مشاهده است. و لارنس راش، که بارها و بارها داستان چگونگی از دست دادن همسر محبوبش لیبی را برای خبرنگاران بازگو کرد، چهار ماه پس از امضای قرارداد صلح در شهر کوچک بازار اوماگ منفجر شد.
تا زمان مرگش در مارس 2012 در سن 70 سالگی، راش کمک کرد تا چشمان جهان را به شهر خود نگاه کند، شهر وی که توسط بمبی که 29 کشته برجای گذاشت، ویران شده بود و آن را به مرگبارترین حمله منفرد «دردسرها» تبدیل کرد.
در اکتبر 1998، هنگامی که راش را از خواب بیدار کردم و به او گفتم که جایزه صلح نوبل به جان هیوم، رهبر میانه‌رو کاتولیک که نقش مهمی در آوردن متحدان سیاسی IRA به پای میز مذاکره دارد، و رهبر پروتستان اتحادیه اولستر، دیوید تریمبل، داده است، او به فکر خود افتاد. اول همسر او گفت: “لیبی من این را می خواست.”
سپس به هیوم، تریمبل و اجرای پروسه صلح فکر کرد. او گفت: «من کاملاً خوشحالم. “من دوست دارم هر دوی آنها را در آغوش بگیرم.”
اما در طول سال‌های بعد، تأخیر در یافتن پاسخ به سؤالات مربوط به مسئولیت رسمی بمب اوماگ، حتی راش را آزمایش کرد و نشان داد که چرا عدالت – و صلح – ممکن است سال‌ها یا نسل‌ها طول بکشد، اگر اصلاً ظهور کنند. این به توضیح اینکه چرا بسیاری از مردم در مورد تهدید نگران هستند کمک می کند برگزیت اکنون به توافق صلح می پردازد.
